İnternet ‘bakan izinli’ olacak

Torba yasaya konularak Meclis’e sunulan internet düzenlemesi, yargının devredışı bırakılarak idarenin internete önemli müdahalelerde bulunmasına imkân sağlıyor. Teklif yasalaşırsa Ulaştırma Bakanı “özel hayatın gizliliği” deyip internette pek çok içeriğin kaldırmasına tek başına karar verebilecek.

“Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı’nın Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname ve Bazı Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Tasarısı” isimli torba yasaya internetle ilgili önemli düzenlemeler öngören bir kanun teklifi konuldu. İnternet yayınlarıyla ilgili 5651 sayılı yasada değişiklikler getiren bu teklife bilişim hukukçuları tepki gösterirken, sosyal medyada da çeşitli kampanyalar başlatıldı.

İstanbul ve New York barolarında kayıtlı avukat olarak çalışan, bilişim hukuku uzmanı Burçak Ünsal “Teklifle amaçlanan suçla mücadele değil internet alanındaki özgürlükleri engellemek ve bu engellemeyi yargı denetiminden çıkarmak” dedi.

AİHM’İN TAM TERSİNE

Taraf ’a yaptığı açıklamada teklife göre mağdur olduğunu iddia eden kişinin içerik sağlayıcı ve yer sağlayıcıya gitmek yerine doğrudan sulh ceza hakimine gidebileceğini, hakimin de karşı tarafın itirazını dinlemeden sadece dosyaya bakarak karar verebileceğine dikkat çeken Ünsal sözlerini şöyle sürdürdü. “Düzenlemeyle özel hayatın gizliliği ilkesi getiriliyor. Ulaştırma Bakanı ya da Telekomünikasyon İletişim Başkanı bazı içerikleri bu kapsama koyup, sakınca gördüğü durumda Erişim Sağlayıcılar Birliği’ne doğrudan “emir vererek” -aynen bu kelime kullanılıyor- o içeriği kaldırtabilecek.”

Mahremiyet alanının bir siyasetçiyle sıradan bir vatandaş için farklı olduğunu, halkın bir siyasetçinin özel hayatındaki bazı şeyleri de bilmeye hakkı olduğunu belirten Ünsal “Her durumun ayrı değerlendirilmesi ve mahkemece karar verilmesi gerekir. Bu düzenlemeyle bir bakanın bir mafya babasıyla yemek yerken çekilmiş fotoğrafı da “özel hayat” denilip bir gazetenin web sitesinden o gazeteye sorulmadan kaldırılabilir” dedi. Bir siteye erişimin engellendiği davada AİHM’in 2012 yılında Türkiye’yi mahkûm ettiğini hatırlatan Ünsal “Bizim internet kanunu temel hak ve özgürlüklere sınırlamalar öngörülebilir ve makul olmadığı için AİHS’e aykırı bulunmuştu. Kanunun AİHS’e göre değiştirilmesi gerekirken şimdi daha kötü hale getiriliyor” dedi.

Çin’e benzeriz

ALTERNATİF Bilişim Derneği de bir açıklama yaparak kanun teklifinin sakıncalarına dikkat çekti: Şimdiki alan adı temelli engellemenin yanı sıra IP ve URL temelli engellemeler getiriliyor. Bu engellemeler bile oldukça tehlikeliyken “ve benzeri” gibi açık bir tanımlamayla daha tehlikeli yöntemlere de kapı aralanıyor.

URL temelli engellemenin aktif olarak kullanılması internetimizin birkaç sene içinde Çin’den farkının kalmamasına neden olacak. Teklifte kurulması öngörülen İnternet Servis Sağlayıcılar’ın (İSS) bu konuda yapacağı kurulumlar biz kullanıcılara daha yavaş, daha çok denetlenen internet olarak geri dönecek. İSS Birliği hem ağ tarafsızlığını tehdit edecek hem de büyük şirketlerin pazarı domine etmesine neden olacak. Birliğe sadece öngörülen engelleme altyapılarına sahip firmalar üye olabilecek, üye olmayanlar ise internet servisi veremeyecek.

Tuğba Tekerek/Taraf