Kadınlara özel ‘pembe otopark' kadınları kızdırdı

Kadınlar için normalinden 1 metre geniş olarak düzenlenen Antalya’daki bir AVM’nin otoparkı tartışma yarattı. Pembeye boyanan otopark cinsiyet ayrımcılığı eleştirilerine yol açtı

 Antalya’daki bir AVM, otoparkta kadınlar için ‘pembe park’ alanları oluşturdu. Üzerinde şapkalı kadın figürünün bulunduğu park alanları kadınların araçlarını daha rahat park etmesi için de normalden 1 metre daha geniş yapıldı. Ancak Türkiye’deki bu ilk uygulamaya kadınlar cinsiyet ayrımcılığı içerdiği için tepkili.

Normalden 1 metre geniş

Alman Federal Ayrımcılıkla Mücadele Kurumu tarafından “insan haklarına aykırı olduğu” gerekçesiyle mahkemeye bile taşınan kadın otoparkının Türkiye’deki ilk örneği Markantalya AVM’de uygulanmaya başladı. Ağustos 2013’te açılan 4 katlı alışveriş merkezinin 3 bin araçlık otoparkında 500 araç yeri kadınlara ayrıldı. Pembe şeritlerle sınırlandırılan araç yerlerinin hepsinin önüne şapka takan bir kadın portresi de çizildi. Sadece kadınların park etmesi için ayrılan alanlara daha çok erkeklerin park ettiği belirlendi.

Türkiye’de ilk kez uygulanan kadın park alanını çizen OCC Dizayn’dan Kadir Benek, “Çin, Almanya, Hollanda, İngiltere ve Belçika gibi ülkelerde uygulanan sistemi nasıl yapacağımızı araştırdık. Normalde 5 metre olan park standardını uyguladık. Ama 1 metre daha geniş bir alan ayırdık. Böylece kadınlar geri geri daha rahat gelirken, kapılar açılsa bile iki araç birbirine temas etmiyor” diye konuştu.

Markantalya AVM Reklam ve Pazarlama Uzmanı Sevgi Yazgan ise, “Kadın sürücülerimizin otoparkta araçlarını daha rahat park etmeleri için geliştirdik. Şu ana kadar tek şikâyet kadın parklarına erkeklerin park etmesi yönünde” dedi.

 Kadına ayrı otopark uygulaması 2008 yılında İstanbul Otopark İşletmeleri Ticaret A.Ş. (İSPARK) tarafından da denenmişti. “Harem- Selamlık” tartışmaları sonrasında gösterilen tepkiler üzerine uygulama kaldırılmıştı.

Avrupa neden yaptı?

Benzer uygulama Almanya Triberg Belediyesinde de gerçekleşmişti. Belediye Başkanı Gallus Strobel gerekçe olarak kadınların otoparklarda tacize uğramalarını göstermişti. 2009 yılında yine benzer uygulama Çin’in Hıbey eyaletinde yapılmış gerekçe olarak da kadın sürücülerin yaptığı kazalar sunulmuştu.

‘Bunun adı burjuva ikiyüzlülüğü’

Kadınlara ayrı otopark uygulaması ‘cinsiyet eşitlisizliği’ eleştirilerine neden oldu. Eleştiriler şöyle:
 Doç. Dr. Hülya Uğur Tanrıöver (Galatasaray Üniversitesi öğretim üyesi): “Uygulama iki yüzlülüktür. Avrupa gerekçelendirilerek yapılan ayrımcılıklara da biz burjuva iki yüzlülüğü deriz. Fakat bu burjuva artı katmerli muhafazakar iki yüzlülüğüdür. Çok istiyorlarsa trafikte kadınlara ayrı şerit yapsınlar. Çünkü biliyoruz ki trafikte kadınların kullandığı araçlar sıkıştırılıyor ve kazaların büyük çoğunluğunu erkekler gerçekleştiriyor.”

KAGİDER Başkanı Gülden Türktan: “Otoparkların sorunu bazı arabaların diğer arabalardan daha büyük olmasına rağmen ayrı yerlere park edilmesi. Bunu cinsiyete bağlamadan büyük araçlar için ayrı bir yer yapsalar iyi olurdu. Sadece kadınlara, kadın olmalarından dolayı cinsiyetlerine yüklenen bir çok suç var gibi kadın otoparkı yapmak doğru değil.”

Hasbiye Günaçtı (İstanbul Feminist Kollektifi üyesi): “Trafikte kadınlar sokakta maruz kaldıkları tacizin aynısına trafikte de maruz kalıyor. Sorunu çözmenin yolu kadın otoparkını ayırmak değil, erkekleri eğitmek.  Bu ayrımcılık değil tamamen aşağılamak kadınları izole etmektir.

Gökhan Karakaş/Milliyet