Betam:  Ekonomi yine yavaşlıyor, reform şart

Fakat, bu toparlanmanın kalıcı olması için reformlar ve jeo-politik risklerin aşılması şart.  Aksi halde, ekonomi sinüs dalgası gibi inip-çıkacak. Nitekim 1Ç2019’da çeyrekten çeyreğe %1.3 büyüyen reel GSYİH Betam araştırmasına göre 2Ç’de bir kez daha yavaşlıyor.

Betam Araştırma Merkezi Türkiye’de nowcast yöntemiyle yıllık ve çeyreklik bazda GSYİH tahmini yapan nadir kuruluşlardan biri. Araştırma uzmanları Ozan Bakış, Prof Seyfettin Gürsel ve Furkan Kavuncu, yeni tahminlerini şöyle  özetlediler:

Kesinleşen Nisan ve Mayıs ayi GSYH öncü göstergeleri ile yaptığımız hesaplamalara göre 2019 yılının ilk çeyreğinde bir önceki yılın aynı çeyreğine kıyasla GSYH’nin yüzde 3,1 oranında azalmasini bekliyoruz.

Çeyreklik büyüme 2018’in son üç çeyreğinde negatif bir gelişme göstermiş, bu yılın ilk çeyreğinde ise yüzde 1,3 oranında büyüme gerçekleşmişti. Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmiş verilerle yaptığımız

Hesaplamalara göre yılın ikinci çeyreğinde birinci çeyreğe kıyasla GSYH’nin yüzde 0,3 büyüyeceğini öngörüyoruz.

Bilindiği gibi Yeni Ekonomi Programı’nda 2019 büyümesi yüzde 2,3 olarak hedeflenmişti. Buna karşılık OECD ve IMF’nin son tahminleri eksi yüzde 2,6 ve eksi yüzde 2,5 olarak açıklanmışti. İkinci çeyrekte gözlemlenen zayif büyüme performansi 2019 yilinda GSYH artışının uluslararası  kuruluşların tahminlerini doğrular niteliktedir.

Araştırmadan bazı detaylar şöyle:

2019 yılının ikinci çeyreğiinde ilk çeyreğine kıyasla mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış tüketim öncü göstergelerinin bir kısmında olumlu gelişmeler diğer kısmında ise olumsuz gelişmeler  gözlemlenmektedir. Dayanıksız tüketim malı sanayi üretim endeksinin ise geçen çeyrekteki artışını hızlandırarak 2019’un ikinci çeyreğinde de yüzde 1,8 büyümesini bekliyoruz. Tüketim öncü göstergeleri arasında yılın ilk çeyreğine kıyasla iyileşme gösteren bir diğer gösterge grubu ise konut kredileri ile tüketici kredileri ve kredi kartlarıdır. Bu göstergelerde negatif trendde azalışlar gözlemlenmektedir.

Buna karşılık tüketim malı ithalatının yüzde 11,5; ÖTV’nin ise yüzde 4,8 azalmasını öngörüyoruz.

Yılın ilk çeyreğinde iyileşmeler gözlemlediğimiz kamu tüketimindeki artışın da bu çeyrekte yüzde 3,9 artıştan yüzde 0,7’ye gerilemesini bekliyoruz. Kıyaslamayı bir önceki yılın aynı çeyreğine göre yaptığımızda, 2019 yılının ikinci çeyreğinde bazı öncü göstergelerde kötüleşmeler bekliyoruz. Yıllık bazda tüketim malları ithalatının yüzde 35,3 ÖTV’nin ise yüzde 24,8 azalmasını bekliyoruz. Konut kredileri ile tüketici kredileri ve kredi kartları geçen yılın aynı çeyreğine göre yüzde 19,2 ve 14 azalarak tüketim üzerindeki baskıyı artırsa da dayanıklı ve dayanıksız tüketim malları sanayi üretim endekslerinde iyileşmeler bekliyoruz (yüzde 4,5 ve 4). Kamu tüketim harcamalarında ise yüzde 5,2 artış öngörüyoruz.