Korona 11 yıl geriye götürdü; milli gelir 9 bin doların altında

Ekonomi 2008 krizinden sonra ilk kez bu kadar daralırken milli gelir 11 yıl sonra 9 bin doların altına indi. Birinci çeyrekte dolar/TL kuru ortalaması 6,08 iken ikinci çeyrekte bu rakam 6,80'e çıktı. Türkiye'den çok daha büyük ekonomilere sahip olan ABD ikinci çeyrekte yüzde 32, Almanya yüzde 10 daraldı.

Gayri Safi Yurtiçi Hasıla (GSYH) salgının etkisiyle 2020 yılının ikinci çeyreğini yüzde 9,9 daralma ile tamamladı.

Sanayi sektörü yüzde 16,5, hizmetler sektörü yüzde 25 küçülürken market alışverişlerinin artmasıyla birlikte tarım sektörü yüzde 4 büyüdü.

Hane halkının tüketimi ikinci çeyrekte yüzde 8,6 azaldı. Yurt dışına iş yapanları pandemi oldukça kötü vurdu. İkinci çeyrekte ihracat yüzde 35 azaldı!

2009'DAN BU YANA EN KÖTÜ PERFORMANS

Türkiye çeyreklik bazda yüzde 9,9'lük küçülme oranı ile 2009 krizinden bu yana en kötü ekonomik performansı sergiledi. 2008 krizinin etkisiyle ekonomi, 2009 yılının ilk çeyreğinde yüzde 13,8 daralmıştı. İkinci çeyrekte dünyanın en büyük ekonomisi ABD yüzde 32, Almanya ise yüzde 10 daraldı. Bu ülkeler Türkiye ile aynı ekonomik ligde olmasalar da pandeminin bütün dünya ekonomisini nasıl etkilediğine iyi bir örnek oluşturuyor.

PİYASAYA 300 MİLYAR TL KREDİ

Büyüme rakamlarının diğer ülkelere göre nispeten daha düşük gelmesinin sebebi enflasyonu artıran muazzam kredi büyümesi oldu. Nisan-haziran döneminde bankaların TL kredi hacmi yaklaşık 300 milyar TL arttı. Ocak-Haziran döneminde bu rakam yaklaşık 470 milyar TL’ye ulaştı. Bu kredi büyümesinden sonra piyasada faizler yeniden yükseldi.

MİLLİ GELİR 9 BİN DOLARIN ALTINDA

TÜİK verisine göre, dolar cinsinden milli gelir 742,9 milyar dolara, kişi başı milli gelir de 8 bin 934 dolara geriledi. (Bir önceki çeyrek rakamları; 758,1 milyar dolar, 9 bin 117 dolar) Kişi başı milli gelir en son 2009 yılında 9 bin doların altına inmişti.

CANSEN: HAREKET DURUNCA BEREKET DURUYOR

Sözcü Gazetesi’nin duayen yazarı Ege Cansen büyüme rakamlarını sozcu.com.tr okurları için yorumladı:

Rakamlar beklendiği gibi geldi. Bu daralma dünyada da gerçekleşti. Sadece bize mahsus bir şey değil. Ekonomide hareket durunca bereket duruyor. Turizm durdu, uçaklar çalışmadı, fabrikalar kapandı, hizmet sektörü durma noktasına geldi. Toplu olarak yapılan bütün sistem hareketsizleşti. Hareket olmayan yerde bereket olmaz.

2019 yılındaki daralmanın üzerine gelen daralma diğer ülkelere göre daha ciddi.

Ekonomimiz döviz sıkıntısı içerisinde. Bunun da yarattığı bir daralma var. Pandemi bizi kötü zamanda yakaladı.

‘ÜÇÜNCÜ ÇEYREKTE TOPARLAMA GÖRÜLECEK’

Benim tahminim 3. çeyrekte toparlanma görülecek. Geçen yıl yüzde 0.9 artıdaydık. Şimdi biraz daha yüksek bir toparlanma olabilir. Eylül fena durmuyor. Turizm ile 3. çeyrekte bir toparlanma olacaktır. Ama yıl sonunda daralma kaçınılmaz.

Türkiye siyasi açıdan gerilimli bir dönemde. Avrupa’dan yaptırım lafları geliyor. Almanya ve Fransa’nın takındığı tavır Akdeniz’de Türkiye’yi haksız buluyorlar. O zaman bu yaptırım önümüzdeki dönemde devreye girecekse işin rengi değişir. Bu yaptırımlar neler olabilir? Canımızı acıtmak isteyeceklerdir. Bu da milli gelirde gerilemeye neden olabilir.

EVREN BOLGÜN: HAZİRAN AYI KURTARDI

Özyeğin Üniversitesi Öğretim Görevlisi Doç. Dr. Evren Bolgün de konu hakkında sozcu.com.tr’ye açıklamalarda bulundu.

Piyasa beklentisinin de yüzde 10-11 civarında daralma olduğunu hatırlatan Bolgün, “Beklentiden farklı gelmedi. Şunu söyleyebiliriz; ikinci çeyrekte daralmanın daha fazla olmasını hazirandaki ciddi kredilendirme ivmesi kurtardı. Sanayi tarafında yüzde 16.5, hizmet sektöründe yüzde 25 daralma var.

Üçüncü çeyrekte kredilerin de etkisiyle bir V tipi toparlanma görülebilir. Ancak yılın tamamında yüzde 2 seviyesinde daralma olacak gibi görünüyor. En önemli madde, sermaye oluşumu negatif. Bu da büyümenin sağlıklı ve istikrarlı olmasını engelleyecek.” açıklamasında bulundu.

Sözcü