Pamukta GDO iddiası kriz yarattı; çiftçi tohum bulamıyor, ithalat patlayabilir

Bloomberg Businessweek dergisinden Mehmet Erdoğan’ın haberine göre Türkiye’de yaygın şekilde kullanılan ithal pamuk tohumlarında Genetiği Değiştirilmiş Organizma (GDO) bulaşının gerçekleştiği iddiaları nedeniyle BASF ve Corteva gibi uluslararası şirketler tohum satışını durdurdu.

GDO’lu tohum ekilmesi ve bunun kamunu yaptığı analizler sonucu ortaya çıkması durumunda bu firmaların ciddi cezalarla karşı karşıya kalabileceği, bu nedenle, risk almamak için tohumlarını satmadığı belirtiliyor. GDO’lu tohum ekilmesi Türkiye’de yasak. Böyle bir durumda GDO’lu tohum tedarikçisi firmalar para cezasıyla karşı karşıya kalıyor. Ticaretini yapanlara 5 -12 yıl aralığında hapis cezası verilebiliyor. 

BASF’den Bloomberg Businessweek’e yapılan açıklamada, “Pamuk tohumu konusunda süreçleri takip etmeye devam ediyoruz. Aksiyonlarımızı süreçlerde yaşanacak gelişmeler doğrultusunda planlayacağız” denildi.

Türkiye dünyanın önemli pamuk üreticilerinden biri. Bununla birlikte üretim miktarlarında son yıllarda azalma yaşanıyor. 2019 yılında pamuk ekili alan yaklaşık 4,7 milyon dekar iken geçen yıl yaklaşık 3,6 milyon dekara geriledi. Toplam lif pamuk üretimi 814 bin tondan yaklaşık 656 bin tona indi. 

İthalat patlayabilir

Yurt içi üretimin azalması nedeniyle birçok tarım ürününde olduğu gibi ithalat arttı. 2003 yılında yaklaşık 570 bin ton pamuk ithalatı için için yaklaşık 675 milyon dolar ödenmişti. Geçtiğimiz yıl 1 milyon tonun biraz üzerindeki pamuk ithalatı için 1,6 milyar dolar ödendi. Bu yıl mevcut tohum sorunu çözülmezse ithalatın geçen yılın iki katına çıkacağı tahmin ediliyor.

CHP Milletvekili ve Tarım Politikaları Başdanışmanı Orhan Sarıbal, “Bu yıl hesaplanandan az bir alanda pamuk ekimi yapılması ciddi sıkıntılar yaratabilir. Zaten 2002 yılından beri pamuk tarımı alanlarındaki daralma dikkat çekiyor. Böyle bir sorunun yaşanması hem çiftçiye zarar verecek hem de hammaddesi pamuk olan sanayiler için maliyet artışı yaratacak” dedi.

Geçen yıllarda GDO var mıydı?

GDO’lu tohum iddiaları gündeme, “Şirketler bu yıl neden gerekli hassasiyeti göstermedi?” sorusunu getirdi. Mehmet Erdoğan, bir başka sorunun ise, “Acaba ekim alanlarında geçtiğimiz yıllarda da benzer sorunlar, yani GDO bulaşı yaşandı mı?” olduğunu ifade etti.