Çin'den ek gümrük vergilerine karşı hamle sinyali

Çin Ticaret Bakanlığı Sözcüsü Hı Yadong, yaptığı açıklamada, planlanan tarife artışına karşı "DTÖ'de dava açma hakkını saklı tuttuklarını" belirtti. AB Komisyonu, Çin'in elektrikli otomobil üretimine sağladığı devlet sübvansiyonlarına ilişkin başlattığı soruşturma kapsamında ithal elektrikli araçların büyük bölümüne geçici olarak ek yüzde 21 gümrük vergisi getireceğini duyurmuştu. Komisyonun kararının, "olgusal ve yasal zeminden yoksun olduğunu" savunan Sözcü Hı, "Bu adım, yalnızca Çinli elektrikli araç üreticilerinin yasal haklarına ve çıkarlarına zarar vermekle kalmayacak, Avrupa Birliği de dahil dünyada genelinde otomobil üretim ve tedarik zincirlerinin insicamını bozacaktır." dedi.

Hı, kararın açıkça korumacı bir davranış olduğunu ve DTÖ kurallarını ihlal etmiş olabileceğine işaret ederek, "Çin şirketlerinin meşru haklarını ve çıkarlarını korumak için DTÖ'de dava açma hakkımızı saklı tutuyoruz." ifadesini kullandı.

AB'nin sübvansiyon soruşturması

AB Komisyonu, Ekim 2023'te Çin'den ithal elektrikli araçlara sübvansiyon soruşturması başlatma kararı almıştı.

Komisyon, soruşturma kapsamında incelenen Çinli üreticilerden, AB makamlarıyla işbirliği yapan BYD'ye yüzde 17,4, Geely'e yüzde 20, işbirliği yapmayan SAIC Motor'a ise yüzde 38,1 ek gümrük tarifesi uygulanacağını bildirmişti.

Geçici ek vergilerle normalde yüzde 10'luk standart tarife uygulanan elektrikli araçlar için gümrük tarifesi yüzde 31'e çıkacak. Komisyonun, yeni vergileri üye ülkelere kabul ettirip kalıcı hale getirmesi için 4 aylık süresi bulunuyor.

Çin Ticaret Bakanlığı dün, kararın duyurulmasının ardından yaptığı açıklamada, "AB Komisyonu, bir yanda yeşil kalkınmanın bayraktarlığını yaparken diğer yanda korumacılık sopasını sallıyor, ticari ve ekonomik meseleleri siyasileştirerek silah haline getiriyor." ifadesine yer verilmişti.

Öte yandan elektrikli araç sektöründe artan ticari engeller karşısında Çinli otomobil üreticilerinin büyüme ve karlılığı sağlamak için alternatif pazarlara yatırımı artırması ve üretimini çeşitlendirmesi öngörülüyor.

Avrupa Birliği (AB), Çin'de üretilen elektrikli otomobillerin Birlik üyesi ülkelere ithalatında 4 Temmuz'dan itibaren yüzde 38,1'e varan oranlarda ilave vergi getirmeye hazırlanıyor. AB Komisyonunun 12 Haziran'da karara bağladığı oranlara göre, Çin firmaları arasında yer alan BYD'ye yüzde 17,4, Geely'e yüzde 20, SAIC'e yüzde 38,1 ilave vergi uygulanacak.

Soruşturma sürecinde AB ile işbirliği yapan Çin'deki diğer elektrikli otomobil üreticileri yüzde 21 vergiye tabi tutulurken, işbirliği yapmayan diğer elektrikli otomobil üreticileri de yüzde 38,1 ilave vergi ödeyecek.

Fitch Ratings analizine göre, elektrikli araçların ihracatının önündeki engellerin artmasıyla, Çinli otomobil üreticilerinin büyüme ve karlılıklarını sağlamak için alternatif pazarlara yatırımlarını artırması ve üretimlerini çeşitlendirmesi öngörülüyor.

AB'nin ek vergilerinin Çinli otomobil üreticilerinin AB'deki büyüme beklentilerini baltalayabileceği, daha yüksek satış fiyatları nedeniyle baskı altına girebileceği ve rekabet gücünün azalabileceği tahmin ediliyor.

Söz konusu ticari engeller nedeniyle Çin'in iç pazarında da elektrikli araçlara geçişin hızlanabileceği ve bu durumun da içten yanmalı motorlu araçların daha fazla pazar payı kaybetme riskini artırabileceği öngörülüyor. Bu açıdan, Fitch'in derecelendirdiği bazı Çinli otomobil üreticileri ve küresel ortaklarının karlılığı zarar görebilir.

AB'nin ek vergi uygulayacağı şirketlerden SAIC, Geely ve BYD, geçen yıl AB'nin bataryalı elektrikli araç pazarının yüzde 7,9'unu temsil etti. Avrupa Ulaşım ve Çevre Federasyonu'na göre, başta Tesla, Dacia ve BMW olmak üzere küresel markaların bataryalı elektrikli araçları dahil edildiğinde, Çin yapımı elektrikli araçların AB'deki toplam pazar payı yüzde 19,5'e ulaştı.

İhracat destinasyonlarını çeşitlendiren firmalar daha dayanıklı

İhracat destinasyonlarını çeşitlendiren otomobil üreticilerinin artan ticaret engellerinden doğacak riskler karşısında daha dayanıklı olması bekleniyor. Bu firmalar arasında öne çıkan BYD'nin en büyük ihracat pazarları arasında Brezilya, Tayland, İsrail, Avustralya ve Malezya yer alıyor. Fitch'e göre, otomobil üreticilerinin üretim tesislerini çeşitlendirmesi son yıllarda küresel çapta görülen bir eğilim.

Bu kapsamda, üreticiler AB'de ve komşu ülkelerde üretim tesisleri kurmanın yanı sıra daha az ticaret engelleri olan pazarlarda yatırımlarını artırabilir ve düzenlemedeki belirsizlikleri aşmak için yerel şirketlerle ortak girişimler kurabilir.

Ancak bu tür stratejik değişimler, ortak girişimlerde daha yüksek yatırım harcamalarına veya öz sermaye yatırımlarına yol açarak, potansiyel nakit çıkışlarını artırabilir.