Şehirleri ayağa kaldırmanın yolu ekonomiyi canlandırmaktan geçiyor

Gaziantep Sanayi Odası’nın BM Uluslararası Göç Örgütü ile deprem felaketinin ardından hazırladığı, Üretim Sektörünün Deprem Etki Analiz ve Raporlama Çalışması, TOBB Genel Merkezinde düzenlenen toplantıda tanıtıldı. Rapor, bölgedeki imalat sanayinin kısa, orta ve uzun vadeye ilişin yol haritasını içeriyor.

Ekonomi'den Hüseyin Gökçe'nin haberine göre Gaziantep, Kahramanmaraş, Malatya, Hatay ve Adıyaman’da işletmelerle yapılan görüşmelerden elde edilen sonuçları içeren rapor, Dr. Fatih Balcı ve Doç.Dr. Esin Sarıoğlu tarafından sunuldu.

“Artık afetten önceki koşullar oluşturulmalı”

Sunum öncesi açılış oturumunda yaptığı konuşmada, afet uzmanı olduğunu belirten Gaziantep Valisi Kemal Çeber, depremden bu yana çok şey yapıldığını ama yapılacak çok şey olduğunu söyledi. Sürdürülebilirlik kavramının önemine işaret eden Çeber, artık afetten önceki yaşam koşullarının oluşturulması gerektiğini bildirdi. TOBB’un bir aile ortamı olduğunun altını çizen Kemal Çeber, afetin toplumun bir çok birimini bir araya getirdiğini aktardı. Yılsonuna kadar 40 binin üzerinde, Mayıs ayına kadar 100 bin konut teslim edileceğini belirten Çeber, Gaziantep’te ise 9 binin üzerinde konutun teslim edileceğini bildirdi.

“Şehirleri ayağa kaldırmanın yolu ekonomiyi canlandırmadan geçiyor”

Deprem felaketinin hemen ardından harekete geçen TOBB’un 4 bin 700 TIR, 7 gemi, 6 uçak dolusu yardım ulaştırdığını belirten TOBB Başkanı Rifat Hisarcıklıoğlu, ayrıca 3 bin 900 konteyner, 100 bin ısıtıcı ve 817 bin battaniyenin de bölgeye gönderildiğini kaydetti.

Bölgede ekonomi ve istihdamın yeniden canlandırılması için projeler hazırladıklarını belirten Rifat Hisarcıklıoğlu, Tedarikçim Deprem Bölgesinden Programı yanı sıra, ulusal gıda perakendecilerini deprem bölgesinden tedarik sağlamaya yönlendirdiklerini anlattı.

Kahramanmaraş, Malatya ve Hatay’da deprem sonrası istihdamda yüzde 25 azalma olduğunun altını çizen Rifat Hisarcıklıoğlu, şehirleri ayağa kaldırmanın yolunun ekonomiyi canlandırmadan geçtiğini, GSO’nun da bu vizyonla çalışmaya başladığını kaydetti.

Türkiye’nin 500 büyük sanayi kuruluşu listesine Gaziantep’ten 28 firmanın girdiğine vurgu yapan Hisarcıklıoğlu, kentin 102 coğrafi işaret tescilli ürünle bu alanda ilk sırada yer aldığı bilgisini verdi. Hisarcıklıoğlu, geçmişte olduğu gibi deprem felaketinin etkilerinin de birlik beraberlik içinde geride bırakılacağını vurguladı.

“Psikolojik olarak ayağa kalkabilmek için üretim ve ihracat sürmeli”

Depremin Avusturya, Hollanda, İsveç gibi ülkelerden daha büyük alanı etkilediğini belirten Gaziantep Sanayi Odası (GSO) Başkanı Adnan Ünverdi, 11 ilin ihracat toplamının 20.5 milyar dolar olduğunu, 47 bin 581 firmanın imalat yaptığını, bölgede  3 milyon 841 bin istihdam sağlandığını bildirdi.

Depremin etkisiyle ciddi iş kaybı yaşandığını belirten Ünverdi, iyileşebilmek ve psikolojik olarak ayağa kalkabilmek için, üretim, istihdam ve ihracatın devam etmesi gerektiğini bildirdi. Sürecin istihdam ve üretim yönünden etkin yönetilmesi için bir yol haritasına ihtiyaç olduğuna dikkat çeken Ünverdi, rapor ile etkilenen 11 ilden 5 tanesi için işletmeler ve çalışanların etkilenme durumlarının ortaya koyulduğunu aktardı.

Yeşil dönüşüm, dijitalleşme, yalın üretim unsurlarının yer aldığı 5 il raporu hazırlandığını dile getiren Adnan Ünverdi, bir de bölgesel rapor oluşturulduğunu kaydetti.

“Sahadaki resmin tamamını görebilmek önemli”

BM Uluslararası Göç Örgütü Türkiye Misyon Şefi Gerard Karl Waite, depremin üretim ve imalat sektörüyle ekonomi genelinde geniş kapsamlı etkisi olduğunu belirtti. Waite, hedeflenen toparlanmaya destek olabilmek için sahadaki resmin tamamını görmenin önemli olduğunu kaydederken, raporun üretim sektörünün sürdürülebilir şekilde canlandırılabileceğine ilişkin tavsiyeler sunduğunu ifade etti.

Kısa vadeli öneriler

Kalkınma ve Hayatta Kalma Merkezleri oluşturulmalı, Bölgesel Destek Platformu Kurulmalı, Tedarikçi ve Müşteri Ortaklıkları desteklenmeli, Nitelikli personel yetiştirilmesi için eğitim programı ve mesleki kurslar düzenlenmeli, Deprem Dostu Şehir Girişimi hayata geçirilmeli, Havzalar arası lojistik merkezleri oluşturulmalı,Lojistik eğitim merkezleri kurulmalı, Kombine taşımacılık altyapısı oluşturulmalı, Akıllı depolama ve stok yönetimi için teknolojik altyapı sağlanmalı, E-ticaret ve lojistik entegrasyonu geliştirilmeli, Drone ve otomatik taşıma sistemleri yaygınlaştırılmalı, Ortak Teşvik Masası veya Bölgesel İhracat Destek Merkezi kurulmalı, Deprem Afet Koordinasyon Merkezi kurulmalı, Ortak Bilgi Merkezi kurulmalı, Ortak Akıl Platformu oluşturulmalı.

Orta vadeli eylem önerileri

Acil durum planları hazırlanmalı, İtfaiye, sağlık ekipleri için eğitim programları düzenlenmeli, Afet yönetimiyle ilgili personel sayısı artırılmalı, STK-yerel yönetimler ve işletmeler arasında işbirliği teşvik edilmeli, şehirlerde deprem silümasyonu geliştirilmeli, deprem riski taşıyan alanlarda güçlendirilmiş altyapı ve deprem dayanıklı yapılar inşa edilmeli, işletmelerin ihtiyaç duyduğu alanlarda eğitimler düzenlenerek işgücü kalitesi artırılmalı, mesleki eğitim merkezleri kurulmalı, gençlerin istihdama erişimi kolaylaştırılmalı, turizm altyapısı geliştirilmeli, yatırımcı dostu politikalar uygulanarak yatırımcıların bölgeye gelmesi teşvik edilmeli, havzalararası lojistik merkezler oluşturulmalı, kombine taşımacılık altyapısı geliştirilmeli, lojistik eğitim merkezleri kurulmalı.

Uzun vadeli öneriler

Yerel yönetimler, STK ve akademisyenler arasında işbirliği geliştirilmeli, ekonomik kalkınma ve bölgesel işbirliği sağlanmalı, girişimcilerin finansal kaynaklar erişimi sağlanmalı, şehirlerin ekonomik kalkınması için girişimcilere yönelik teşvik ve hibe programları oluşturulmalı, finansal destek merkezleri kurulmalı, şehirlerin yönetim ve kalkınma stratejileri bilgi temelli hale getirilmeli, işletmelerin sürdürülebilirliği için entelektüel kaynaklar geliştirilmeli, kamu ve özel sektör işletmeleri arasında işbirliği yapılmalı, işgücünün niteliğinin artırılması için mesleki beceri eğitimleri verilmeli.

“Sürdürülebilir kalkınma için stratejiler geliştirilmeli”

Çalışmanın yapıldığı 5 ilde işletmelerle birebir yapılan görüşmelerde iletilen ortak konu başlıkları ise şöyle:

-İşletmelerin faaliyetlerini sürdürebilmeleri için finansman desteği sağlanmalı,

-Hasar tespiti ve onarımı için gerekli araç gerecin temin edilmesi

-İşletmelerin yeniden yapılandırılması için teknolojik altyapı sağlanması,

-Uluslararası alanda rekabetçilik için ihracat destekleri verilmeli

-Eleman ihtiyacı için mesleki eğitim merkezleri kurulmalı

-Makine hazarlarını da giderecek finansal destekler verilmeli

-Tarım sektörüne destek sağlanmalı

-Şehirlerin sürdürülebilir kalkınması için strateji geliştirilerek, kurumlar arasında işbirliği sağlanmalı.